Bón phân gà cho cây sầu riêng đúng cách là yếu tố quyết định đến khả năng sinh trưởng, ra hoa và cho trái ổn định. Trong bài viết dưới đây, Phân gà AKIFARM chia sẻ kỹ thuật bón phân gà an toàn – hiệu quả – bền vững cho bà con, giúp cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
1. Tại sao nên sử dụng phân gà cho cây sầu riêng?
1.1. Lợi ích của phân gà đối với sự phát triển của cây sầu riêng
Bón phân gà cho cây sầu riêng là giải pháp được nhiều nhà vườn lựa chọn nhờ khả năng cung cấp dinh dưỡng tự nhiên và lâu bền. Phân gà giàu các nguyên tố đa – trung – vi lượng thiết yếu như đạm, lân, kali, canxi, magie,… giúp cây phát triển ổn định ở cả giai đoạn cây con lẫn kinh doanh.
Ở giai đoạn cây con, phân gà giúp bộ rễ ăn sâu, rễ tơ phát triển tốt, từ đó tăng cường khả năng hút dinh dưỡng. Khi cây bước vào thời kỳ ra hoa và nuôi quả, lượng kali trong phân gà sẽ hỗ trợ quá trình đậu trái và tăng chất lượng cơm quả. Phân gà dễ hòa tan, cây hấp thu nhanh, giảm thất thoát phân bón.
1.2. Các tác dụng của phân gà trong việc cải tạo đất và tăng chất lượng quả sầu riêng
Bón phân gà giúp cải tạo đất
Ngoài ra, bón phân gà cho cây sầu riêng còn giúp cải tạo đất trồng. Phân gà hữu cơ vi sinh giúp bổ sung lượng mùn đáng kể, cải thiện cấu trúc đất, giữ ẩm tốt và tạo điều kiện thuận lợi cho các vi sinh vật có lợi trong đất phát triển. Những vi sinh vật này giúp phân giải chất hữu cơ nhanh hơn, tạo nguồn dinh dưỡng sẵn có cho cây trồng.
Bên cạnh đó, việc bón phân gà cho cây sầu riêng còn giúp cân bằng pH đất, ngăn ngừa tình trạng đất bị chua hoặc bạc màu – một trong những nguyên nhân khiến cây sầu riêng sinh trưởng kém. Nhờ vào đất được cải tạo tốt, cây phát triển bền vững, cho năng suất cao hơn và tuổi thọ kéo dài hơn.
Tăng chất lượng quả sầu riêng
Phân gà, đặc biệt là phân gà đã qua xử lý lên men hoặc ủ hoai mục, có hàm lượng kali cao – yếu tố quan trọng giúp tăng cường hương vị, độ béo ngậy và mùi thơm đặc trưng của trái sầu riêng. Khi bón phân gà cho cây sầu riêng đúng kỹ thuật, trái sầu riêng sẽ chín đều, hạn chế bị sượng, có mẫu mã đẹp và đạt chuẩn thương phẩm, từ đó nâng cao giá trị kinh tế cho người trồng.
2. Các loại phân gà phù hợp cho cây sầu riêng
2.1. Phân gà hữu cơ dạng bột
Phân gà dạng bột là lựa chọn phổ biến trong việc bón phân gà cho cây sầu riêng ở giai đoạn đầu. Với đặc tính dễ trộn đều vào đất, phân gà bột rất thích hợp sử dụng để bón lót khi trồng mới hoặc trong giai đoạn cây con vừa bén rễ.
Phân gà dạng bột tan nhanh trong đất, giúp cây dễ dàng hấp thụ, giúp bộ rễ phát triển mạnh mẽ và hệ vi sinh vật trong đất hoạt động hiệu quả ngay từ đầu. Đây là bước khởi đầu quan trọng để cây sầu riêng phát triển bền vững về sau.
2.2. Phân gà hữu cơ dạng viên nén
Đối với giai đoạn cây sầu riêng đã trưởng thành và bắt đầu ra hoa, nuôi quả, bón phân gà cho cây sầu riêng bằng dạng viên nén là giải pháp tối ưu. Phân gà dạng viên có khả năng nhả chậm, giúp cung cấp dinh dưỡng kéo dài và đều đặn cho cây.
Khi gặp nước, viên phân sẽ nở ra và phân giải từ từ, hạn chế rửa trôi và thất thoát phân bón. Điều này giúp tiết kiệm chi phí, giảm công lao động và duy trì nguồn dinh dưỡng ổn định trong đất – yếu tố quan trọng để nuôi trái sầu riêng chất lượng cao.
2.3. Sự khác biệt giữa các loại phân gà và cách chọn loại phù hợp
Khi lựa chọn loại phân gà để bón phân gà cho cây sầu riêng, bà con cần cân nhắc kỹ theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây:
- Phân gà dạng bột: Phù hợp sử dụng cho giai đoạn trồng mới hoặc cây sầu riêng non đang phục hồi sau khi trồng. Dạng phân này tan nhanh, thúc đẩy cây bắt rễ nhanh và phát triển thân – lá.
- Phân gà dạng viên nén: Lý tưởng cho giai đoạn cây đang vào kỳ kinh doanh hoặc nuôi trái. Viên nén giúp tiết chế tốc độ phân giải, cung cấp dinh dưỡng đều, tránh sốc phân và giảm nguy cơ cây bị sượng trái do thiếu vi lượng.
Ngoài việc chọn đúng dạng phân, bà con cần ưu tiên bón phân gà cho cây sầu riêng bằng các loại phân đã được xử lý kỹ lưỡng: lên men hoàn toàn, ủ hoai mục hoặc xử lý nhiệt để tiêu diệt mầm bệnh và giảm mùi hôi. Điều này đảm bảo an toàn cho bộ rễ cây và không gây sốc phân sau khi bón.
Bảng so sánh phân gà dạng viên nén và phân gà dạng bột giúp bà con dễ dàng lựa chọn
| Tiêu chí | Phân gà dạng bột | Phân gà dạng viên nén |
| Đặc điểm | Bột tơi, dễ tan | Viên cứng, tan chậm |
| Thời điểm dùng | Giai đoạn trồng mới, cây non | Giai đoạn nuôi trái, cây trưởng thành |
| Tốc độ phân giải | Nhanh, cây hấp thụ sớm | Chậm, dinh dưỡng ổn định lâu dài |
| Hiệu quả | Kích rễ nhanh, cải tạo đất sớm | Nuôi quả tốt, giảm công bón |
| Khuyến nghị sử dụng | Bón lót, phục hồi cây | Bón thúc, duy trì nuôi trái |
3. Nguyên tắc bón phân gà cho cây sầu riêng hiệu quả
Để bón phân gà cho cây sầu riêng đạt hiệu quả cao, bà con cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng về liều lượng, thời điểm và cách bón đúng kỹ thuật. Việc này không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn tránh lãng phí và hạn chế rủi ro cho bộ rễ.
3.1. Xác định lượng phân gà cần bón
Tùy theo độ tuổi và giai đoạn sinh trưởng, lượng phân cần sử dụng khi bón phân gà cho cây sầu riêng sẽ có sự khác biệt rõ rệt:
- Đối với cây mới trồng: Nên bón khoảng 2–3kg phân gà/gốc/lần, giúp cây con nhanh bén rễ, phục hồi tốt và phát triển ổn định.
- Đối với cây sầu riêng trưởng thành: Cần bón từ 10–15kg phân gà/gốc/năm, chia làm nhiều đợt trong năm để đảm bảo cây được cung cấp dinh dưỡng liên tục, nhất là trong các giai đoạn quan trọng như ra hoa và nuôi trái.
Lưu ý: Lượng phân nên tăng dần theo độ tuổi và tán lá của cây. Tuyệt đối tránh bón phân gà cho cây sầu riêng quá liều vì có thể gây ngộ độc rễ, lãng phí phân bón và ảnh hưởng đến sức khỏe cây trồng.
3.2. Lựa chọn thời điểm bón phân hợp lý
Thời điểm bón phân đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cây hấp thu tối ưu và phát triển mạnh mẽ. Dưới đây là những thời điểm bón phân gà cho cây sầu riêng lý tưởng:
- Sau thu hoạch: Giúp cây phục hồi sinh lực, tái tạo bộ rễ và chuẩn bị cho chu kỳ sinh trưởng tiếp theo.
- Trước khi ra hoa: Thúc đẩy sự phát triển của mầm hoa, tăng khả năng ra hoa đồng loạt và đậu trái tốt.
- Giai đoạn nuôi trái: Cung cấp đủ dưỡng chất để trái phát triển đều, tăng trọng lượng và chất lượng cơm.
- Trước thu hoạch khoảng 1 tháng: Giúp cơm sầu riêng chắc, thơm ngon và hạn chế hiện tượng trái bị sượng, nâng cao giá trị thương phẩm.
3.3. Bón phân gà đều quanh gốc cây
Khi bón phân gà cho cây sầu riêng, cần đặc biệt chú ý đến vị trí và cách bón để tránh gây hại cho bộ rễ và tăng hiệu quả hấp thu:
- Không rải phân sát gốc vì có thể gây cháy rễ hoặc úng cục bộ.
- Nên đào rãnh theo hình chiếu tán cây, rãnh sâu khoảng 15–20cm, rộng 10–20cm.
- Rải đều phân vào rãnh, sau đó lấp đất và tưới nước ngay sau khi bón để giúp phân tan nhanh và ngấm đều vào đất, tạo điều kiện cho cây hấp thu tốt nhất.
4. Cách bón phân gà cho cây sầu riêng đúng chuẩn
Việc bón phân gà cho cây sầu riêng cần thực hiện đúng kỹ thuật và phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng để đảm bảo cây phát triển toàn diện, cho năng suất và chất lượng trái tốt.
4.1. Bón phân cho cây sầu riêng giai đoạn kiến thiết
Trong 4–5 năm đầu, cây sầu riêng cần phát triển khung tán và hệ rễ khỏe mạnh. Đây là giai đoạn quan trọng để định hình bộ tán và tạo nền móng dinh dưỡng vững chắc.
- Tần suất bón: 3–4 lần/năm
- Phân sử dụng: Kết hợp bón phân gà cho cây sầu riêng với phân NPK công thức cân đối như 20-10-10 hoặc 17-17-17.
- Tổng lượng phân gà: Khoảng 1–1,2kg/gốc/năm
- Kỹ thuật bón: Rải phân theo hình chiếu tán lá, cách gốc 30–40cm. Đảm bảo độ ẩm đất sau bón để phân dễ tan và cây hấp thu tốt.
Bón phân gà cho cây sầu riêng giai đoạn này giúp cải thiện kết cấu đất, bổ sung chất hữu cơ, kích thích vi sinh vật hoạt động và tăng khả năng phát triển của bộ rễ.
4.2. Bón phân cho cây sầu riêng giai đoạn kinh doanh
Khi cây sầu riêng bước vào giai đoạn kinh doanh, nhu cầu dinh dưỡng – đặc biệt là Kali – sẽ tăng mạnh để nuôi trái và nâng cao chất lượng cơm.
- Liều lượng: Bón khoảng 2–3kg phân gà/gốc/lần, tùy theo tuổi cây và mật độ trái.
- Số lần bón: 1–2 đợt chính, tập trung vào các thời điểm sau khi trái đậu non giúp trái phát triển nhanh, hạn chế rụng non. Trước thu hoạch khoảng 1 tháng giúp trái lên cơm, chắc múi, đậm vị.
- Kết hợp phân bón: Nên sử dụng phân gà hữu cơ giàu Kali cùng với NPK chuyên dùng như 18-8-18+TE hoặc 15-9-20+TE để tăng hiệu quả nuôi trái.
4.3. Bón phân sau thu hoạch
Sau mỗi mùa thu hoạch, cây sầu riêng mất nhiều dinh dưỡng nên cần được phục hồi kịp thời. Việc bón phân gà cho cây sầu riêng sau thu hoạch là bước không thể bỏ qua.
- Cách thực hiện: Cắt tỉa cành sau thu hoạch để loại bỏ cành già, sâu bệnh. Bón 2–3kg phân gà/gốc, rải đều theo tán, cách gốc 30–50cm. Lấp đất nhẹ và tưới nước giữ ẩm để phân hòa tan tốt hơn.
- Tác dụng: Cung cấp lại nguồn hữu cơ, tăng sức đề kháng, giúp cây phục hồi nhanh và chuẩn bị tốt cho chu kỳ ra hoa trái tiếp theo.
5. Những lưu ý khi bón phân gà cho cây sầu riêng
Để việc bón phân gà cho cây sầu riêng đạt hiệu quả tối ưu mà không gây hại cho cây, bà con cần lưu ý các yếu tố về nước tưới, cách kết hợp phân bón và kỹ thuật bón phù hợp với điều kiện thời tiết và sinh lý cây.
5.1. Kiểm soát lượng nước sau khi bón phân
- Sau khi bón phân gà cho cây sầu riêng, cần tưới đẫm nước để phân hòa tan nhanh và thấm sâu vào đất, giúp rễ hấp thu hiệu quả.
- Tuyệt đối không để phân khô lâu ngày trên mặt đất vì có thể sinh nhiệt, gây nóng và cháy rễ.
- Vào mùa khô, cần duy trì độ ẩm ổn định quanh gốc cây bằng cách tưới nhỏ giọt hoặc giữ ẩm bằng rơm rạ, cỏ khô.
- Vào mùa mưa, đảm bảo đất được thoát nước tốt, tránh để rễ bị úng gây thối hoặc làm cây bị sốc phân, dẫn đến rụng trái non.
5.2. Kết hợp phân gà với các loại phân hữu cơ khác
- Để đa dạng nguồn dinh dưỡng và tăng cường hệ vi sinh vật có lợi, bà con nên kết hợp bón phân gà cho cây sầu riêng cùng các loại phân hữu cơ khác như: Phân trùn quế (giàu enzyme, giúp cây hấp thu tốt và cải thiện đất nhanh), phân bò ủ vi sinh (hỗ trợ cấu trúc đất và giữ ẩm tốt hơn).
- Việc phối hợp này giúp cân bằng dinh dưỡng, giảm nguy cơ thiếu vi lượng và cải thiện khả năng sinh trưởng của cây sầu riêng về lâu dài.
5.3. Các yếu tố cần lưu ý để tránh làm hại cây
- Không sử dụng phân gà tươi chưa qua xử lý vì có thể gây sốc rễ, cháy lá hoặc thối cây do lượng khí độc và vi sinh vật gây hại còn tồn tại.
- Không bón sát gốc, đặc biệt là vào mùa nắng nóng. Cách gốc tối thiểu 30–50cm để tránh tác động trực tiếp đến rễ non.
- Không bón khi đất đang quá khô hoặc bị úng nước, vì rễ sẽ không hấp thu được dinh dưỡng hoặc có nguy cơ thối rễ.
- Thường xuyên kiểm tra tình trạng bộ rễ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như vàng lá, thối rễ hay sụt trái non để điều chỉnh lượng phân bón và nước tưới kịp thời.
6. Kỹ thuật bón phân gà hiệu quả cho cây sầu riêng
Chuẩn bị trước khi bón
- Chọn phân gà đã qua xử lý: Chỉ sử dụng phân gà đã ủ hoai mục hoặc lên men vi sinh để loại bỏ mầm bệnh, giảm mùi hôi và tránh gây sốc rễ.
- Làm sạch cỏ dại quanh gốc cây, xới nhẹ lớp đất mặt nếu bị chai cứng để phân dễ thấm sâu và rễ hấp thu tốt hơn.
Các bước tiến hành bón phân gà cho cây sầu riêng
- Đào rãnh bón phân: Rãnh được đào theo hình chiếu tán cây, cách gốc từ 30–50cm, sâu khoảng 15–20cm, rộng 10–20cm. Đây là khu vực tập trung nhiều rễ tơ – nơi hấp thu dinh dưỡng hiệu quả nhất.
- Rải đều phân gà vào rãnh: Dùng lượng phân phù hợp với độ tuổi cây (từ 2–15kg/gốc/năm, chia làm 2–4 đợt).
- Lấp đất lại sau khi bón: Giúp giữ phân ổn định, hạn chế bay hơi và rửa trôi, đồng thời bảo vệ rễ khỏi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.
- Tưới nước ngay sau khi bón: Đảm bảo đất đủ ẩm để phân hòa tan và thấm sâu xuống vùng rễ.
Điều chỉnh độ ẩm theo thời tiết
- Mùa khô: Duy trì tưới ẩm đều sau khi bón để tránh hiện tượng “sốc khô” làm cháy rễ.
- Mùa mưa: Bón vào ngày nắng ráo, đảm bảo đất thoát nước tốt để tránh rửa trôi phân và úng gốc.
7. Các câu hỏi thường gặp về bón phân gà cho cây sầu riêng
7.1. Khi nào cần bón phân gà cho cây sầu riêng?
Bón phân gà cho cây sầu riêng cần thực hiện ở các giai đoạn quan trọng như: sau thu hoạch, trước ra hoa, khi trái đang phát triển, hoặc khi cây có dấu hiệu suy yếu.
7.2. Bón phân gà vào thời điểm nào trong năm là hiệu quả nhất?
Nên bón vào đầu mùa mưa hoặc đầu mùa khô khi đất đủ ẩm, cây bắt đầu vào giai đoạn sinh trưởng mạnh. Tránh bón giữa mùa khô hạn hoặc khi đất úng.
7.3. Có thể kết hợp phân gà với các loại phân bón khác không?
Có. Phân gà có thể kết hợp với các loại phân hữu cơ khác để tăng hiệu quả. Tuy nhiên, nên tránh bón chung với phân hóa học trong cùng một thời điểm để hạn chế xung khắc dinh dưỡng.
Áp dụng đúng kỹ thuật bón phân gà cho cây sầu riêng sẽ giúp cây phát triển ổn định, tăng khả năng kháng bệnh và cho năng suất cao hơn. Đừng quên truy cập AKIFARM để xem thêm nhiều nội dung hữu ích khác về kỹ thuật chăm bón sầu riêng và nông nghiệp bền vững!
